Matt Haig’ın “çoksatar” romanı “Gece Yarısı Kütüphanesi”nde, merak ettiği birçok hayatı/evreni yaşama şansı bulan Nora’nın deneyim dolu derin yolculuğunu okudum. Şu cümleler de kitabın ana fikri gibi: “Boş yere hayatımızın farklı olmasını diliyor, kendimizi başkalarıyla ve kendimizin farklı versiyonlarıyla karşılaştırıp duruyoruz ama gerçekte çoğu hayat bir yere kadar iyi ve bir yere kadar kötü. (…) hiçbir hayatta sonsuza kadar saf bir mutluluk içinde olamayız. Öyle bir hayat olabileceğini düşünmek ancak yaşadığımız hayattaki mutsuzluğumuzu büyütmeye yarar.” (Haig, M. Gece Yarısı Kütüphanesi. İstanbul: Domingo, 2023.)

Viskili bir cümle de yakaladım kitapta: “Annesi depresyona girmiş, babası kendini koca bardaklarla içtiği malt viskilere vermişti.” (Haig, age., s. 97.) Nora’nın “Buena Vista” şaraplarının sahibi olduğu bir başka hayatta/evrende, şaraphanesinin turuna gelen misafirlere yaptığı tadımdan cümlelerine rastlayınca da çok sevindim: “Bundaki meyve aromalarını mutlaka fark edeceksiniz; yeni olmuş dipdiri böğürtlenler ve hoş kokulu nektarinler, kömür notasının kuruluğunu mükemmel dengeliyor.” (Haig, age., s. 206.)

Kitapta, Nora’nın bir zamanlar solisti olduğu rock grubunun ismi ise “Labirentler”. Tam da bir viski kulübü için isim arayışındayken “Neden olmasın?” diyerek ChatGPT’ye sordum bunu: “Bir viski kulübü için Labirentler ismi uygun olur mu?” “Evet, Labirentler bir viski kulübü için uygun bir isim olabilir. Bu isim, gizemli ve keşfedilmeyi bekleyen bir atmosferi çağrıştırabilir.” Bu çağrışımda hemfikirdim yapay zekâyla. Her viskinin, viski yolculuğunun keşfedilmeyi bekleyen gizem dolu bir labirent olduğu aşikardı.

Biz bu ismi aramızda tartışaduralım; ben, kadehimdeki labirentten bahsedeyim: Akashi Meïsei. 50’lik zarif şişesinde 40 derece alkollü bir Japon harman. Yüzde 45’inin malt viskiden oluştuğuna dair bir bilgi var. Bilumum bisküviden, bisküvili çikolatadan izler taşıyor kokularında. Bu maltsı ve tatlı burnuna karışan odunlu, vernikli kokuları da onun mütevazı zenginliği adeta. Bütün tatlılığı, yumuşaklığı ve dengesiyle, Ege’nin serin turkuaz sularında bir yaz akşamı eşlikçisi oldu bana. Onun lezzet labirentlerinde kaybolmayı; onunla birlikte yeni yollar, kuytu koylar bulmayı çok sevdim. Benim için nefis bir keşifti.

Şaraptan zevk alabilmek için dünyadaki bütün bağların üzümleriyle yapılmış bütün şarapları tatmamız gerekmiyor. Sevgi ve gülmek, korku ve acı, bu hayattaki en geçer akçeler. Gözlerimizi kapayıp önümüzdeki içeceğin tadını çıkarmak ve çalan müziği dinlemek yeterli.

Haig, M. Gece Yarısı Kütüphanesi. İstanbul: Domingo, 2023.